Voor je begint
De scope en uitgangspunten bepalen
In fase 0 bepaal welke strategische vragen leven binnen de organisatie. De nieuwe koers moet een antwoord zijn op deze vragen. Bepaal ook de criteria waarop de strategie later in het proces wordt getoetst.
Gebruik de tool ‘Brainstorm – Scope’ om het doeljaar, stakeholders, strategische vragen en de ontwerpcriteria vast te leggen. Je kunt de tool ook gebruiken voor een online brainstorm over deze onderwerpen.
Strategische vragen
Bepaal welke strategische vragen leven binnen de organisatie en waar je met de strategie op in moet spelen. Bepaal ook de criteria waarop de strategie later in het proces wordt getoetst.
Stap 1: Tijdshorizon en randvoorwaarden
Bepaal de tijdshorizon voor de strategie. Kijk je 1, 3, 5 of 10 jaar vooruit? Wat de juiste horizon is verschilt per sector en per bedrijf. Vaak is 3 jaar een periode die te overzien is en tegelijkertijd voldoende ruimte biedt voor echte vernieuwing (ambitie).
Definieer ook de andere randvoorwaarden. Denk aan: Wanneer moet het plan klaar zijn? Wie moet je bij het proces betrekken?
Stap 2: Strategische vragen
Leg interne en externe stakeholders (denk aan MT, medewerkers, belangrijke partners en klanten) de volgende vragen voor:
- Stel je staat voor een alwetend orakel. Je mag één vraag stellen over de toekomst van onze organisatie of onze sector. Welke vraag zou dat zijn?
- Waar lig je wakker van? Welke onderwerpen houden je bezig? (of: Waar zou je in onze situatie wakker van liggen?)
Dit resulteert in een lijst met strategische vragen. Categoriseer deze per tijdshorizon om inzicht te krijgen in de relevantie van de vragen voor de nieuwe koers en de urgentie van de vragen:
- Korte termijn: minder dan 2 jaar
- Middellange termijn: 2 tot 5 jaar
- Lange termijn: langer dan 5 jaar
Gebruik de tool ‘Brainstorm – Scope’ om het doeljaar, stakeholders, strategische vragen en de ontwerpcriteria vast te leggen. Je kunt de tool ook gebruiken voor een online brainstorm over deze onderwerpen.
Ontwerpcriteria
Stap 3: Ontwerpcriteria
Tijdens stap 2 vraag je stakeholders naar strategische vragen. Vraag ze ook direct naar wat zij belangrijk vinden aan de nieuwe koers? Op basis van welke criteria maken ze keuzes tussen de verschillende ideeën en hoe beoordelen ze de koers? Enkele voorbeelden:
- De nieuwe koers moet aansluiten bij ontwikkelingen in de omgeving.
- De nieuwe koers moet resulteren in een omzetgroei van 10%.
- De nieuwe koers moet bijdragen aan de aantrekkelijkheid van onze organisatie als werkgever.
- De nieuwe koers moet te financieren zonder vreemd vermogen.
- De nieuwe koers moet de ecologische impact van onze organisatie verminderen.
- De nieuwe koers moeten we kunnen uitvoering met de aanwezige of redelijk eenvoudig te verwerven kennis en vaardigheden.
Resultaat
- Strategische vragen
- Ontwerpcriteria
